Chappie / Neill Blomkamp (2015)

Chappie a zo ur film skiant-faltazi (Stadoù-Unanet/Mec’hiko) sevenet gant ar Suafrikan Neill Blomkamp. Deuet eo ‘maez er c’hwec’hkorn e deroù miz Meurzh.
(Gwelet ‘m eus anezhañ da vare nevez-amzer ar sinema. Siwazh, ne oa nemet abadennoù e galleg setu n’am eus ket gellet gwelet ar film e yezh orin. N’am eus skinwel ebet ba’r gêr, ha tout ar pezh a sellan war ma urzhiataer a zo e YO. Kement-se evit lâret deoc’h eo bet diaes din gouzañv an eilmouezhiañ ‘pad ur c’hard eur bennak, ne welen nemet se, met tremenet eo goude dre chañs, ur wech tapet en istor.)

Plijet-tre e oan bet un nebeut bloavezhioù-zo gant District 9, film hir kentañ Neill Blomkamp, a alian deoc’h groñs ma plij deoc’h ar filmoù SF, ha zoken mod all. Kaoz oa d’eus ezdouaridi o pradañ e Suafrika met tu oa da gompren kalz traoù war an apartheid ivez, fin ar paotr.
N’am eus ket bet tro da welet e eil film (Elysium) met a-hervezh n’am eus ket c’hwitet kalz tra (ne vije ket kenkoulz hervezh ar pezh ‘m eus bet tro da glevet).
Istor Chappie he deus roet din c’hoant gwelet ar film avat.

E Johannesburg e c’hoarvez an traoù, en un dazont tost.
Muioc’h-mui a reuz (feulster, trafikerezh dramm, guerilla, etc. ) a vez e kêr setu ma tiviz pennoù-bras ar polis lakaat en o skipailhoù poliserien un nebeut robotoù gouest da stourm ouzh an dorfedourien. Krouet ‘vezont gant an embregerezh Tetravaal, enni ijinourien varrek evel Deon Wilson (Dev Patel, gwelet e Slumdog Millionnaire). E vuhez a dremen Deon tro-dro d’ar robotoù ha prederiet eo gant an « intelligence artificielle ». C’hoant ‘n dije gwellaat ar robotoù-polis o reiñ an tu dezho da soñjal un tamm, da gemer divizoù drezo o-unan. Nac’het e vez e ginnig gant ar renerezh met pennek eo ar paotr setu e tiviz kenderc’hel d’ober e daolioù-arnod e-unan. Siwazh dezhañ, skrapet e vo buan e robot speredek (Chappie) gant ur vandennad laeron, laouen da gaout ur robot speredek eus o zu da enebiñ ouzh re ar polis.

Ma ‘m boa klevet komz un tamm d’eus istor ar film, ne ouien ket piv oa an aktourien. Souezhet-kenañ on bet da adkavout amañ izili ar strollad rap afrikaaner Die Antwoord (a blij din a-walc’h), Ninja ha Yolandi. Pa ‘m eus o gwelet em eu soñjet o dije ur rollig. Tamm ebet, rolloù a-bouez a zo ganto, ha n’int ket mezhus evel aktourien. Ken kreizennet eo ar film tro-dro da Chappie ma ne vez ket taolet kont kement eus an aktourien. Hogen, graet eo mat-kenañ Chappie (e motion capture, mouezh ha jestroù Sharlto Copley e YO) hag an efedoù ispisial dre vras. Gwelet ‘vez ez eus arc’hant gant Neill Blomkamp bremañ (49 million $ en deus koustet ar film !).
Hugh Jackman eo n’am eus ket kavet kenkoulz. C’hoari a ra roll Vincent Moore, un ijinour robotoù e Transvaal gwarizius eus berzh Deon ha prest da beb tra evit dont a-benn d’e flastrañ. Look, c’hoari, hag all : n’on ket bet kendrec’het tamm ebet gant Hugh Jackman er film-mañ.
Dav eo lâret ivez ez eo plijus sonerezh ar film, pa vije an tonioù krouet gant Hans Zimmer pe an nebeut tonioù gant Die Antwoord a vez klevet ivez.

Ninja (Die Antwoord) ha Chappie

Daoust ma c’heller divinout lodennoù d’eus ar senario aes a-walc’h ez on bet plijet-tre gant an istor.
Ur gwir preder a zo gant Neill Blomkamp war implij ar robotoù en dazont, ha prederiañ a c’haller ober war traoù-zo (liammet gant ar frankiz da skouer) goude dibenn ar film.

N’eo ket Chappie film ar c’hantved met ur film SF a galite, graet mat ha gant un istor dedennus. Talvezout a ra bezañ gwelet ‘soñj din. Ouzhpenn-se ez eo speredekoc’h eget darn vrasañ ar filmoù SF hollywoodian ‘pezh n’eo ket falloc’h.

Ar filmig-tañva

Timbuktu / Abderrahmane Sissako

Timbuktu a zo un drama gall ha maouritanieg gant Abderrahmane Sissako deuet maez er C’hwec’hkorn e miz Mae 2014.
Resevet en deus e Cannes daou briz, ha seizh er Césars (!), en o zouez hini ar gwellañ film hag hini ar gwellañ sevenour.
An digarez ‘m eus bet d’e welet, evel daou film all (a vo kaoz dioute amañ a-raok pell), da geñver nevez-amzer ar sinema, tri devezh gant filmoù da 3€ en holl salioù, dreist !

Kontañ a ra ar film cheñchamant buhez an dud kostez Timbuktu, er Mali, goude donedigezh islamisted estremour er vro, o lakaat « o » charia da ren, dre an nerzh ma vez ret, gant sikour « polis an Islam ». Difennet eo ar sonerezh, c’hoarzhin, butuniñ, pe zoken c’hoari mell-droad, hag a bep seurt traoù all…
Kidane a zo mesaer. Bevañ a ra en dezerzh, nepell deus ar gêrbenn, gant e wreg Satima hag o merc’h Toya. N’int ket pinvidik-mor met chichant a-walc’h eo o buhez.

Evit ober berr e c’haller lâret ez eo Timbuktu ur film ken brav ha kriz.
Brave eo ar skeudennoù dre vras, gweledvaoù ar Mali, an dud zoken (Toya, sa skouer, a zo moutig tout).
Un heug eo gwelet petra c’hoarvez d’an tudennoù abalamour da mennozhioù an integristed ha da « bolis an Islam », da geñver plas ar merc’hed da skouer, met ket hepken, pell ac’hann.

Arvestoù-zo a zo brav ha fromus war an dro. Difennet eo d’ar baotred c’hoari mell-droad, peotramant e vezont skourjezet, setu e reont memestra, divolotenn. Ar c’hrogad « air football », filmet en ur mod koregrafel, a zo brav ken ez eo. Ur ganerez, kondaonet evit bezañ bet kendalc’het d’ober sonerezh pa oa difennet, a zo kreñv ha kalonek a-walc’h evit krediñ kanañ p’edo o resevout an taolioù-skourjez. Dre vras ez eo barrek-tre an aktourien, daoust dezho bezañ kentoc’h dianav.
Ha petra lâret eus talenn ar film, a cheñcho buhez an tudennoù pennañ ? Un dalenn-kemalenn (ur plañ-sekañs kôa ^^) hir, fromus ha meurdezus war an dro.

M’ho peus c’hoant c’hoarzhin ha kaout plijadur, n’eo ket ar film-se eo ret gwelet. Met m’ho peus c’hoant gwelet ur film brav ha kreñv gant talennoù a chomo ‘pad pell war o eñvor, kudenn ebet. Deoc’h da welet hervezh o c’hoant.

Ar filmig-tañva

It Follows / David Robert Mitchell (2014)

It Follows a zo un euzhfilm amerikan deuet maez nevez-zo (e miz C’hwevrer e Bro-C’hall). Eil film David Robert Mitchell eo ha padout a ra 1e40.

N’on ket tre paotr an euzhfilmoù met dav eo din anzav on bet plijet gant hemañ. Gouezet ‘m eus goude-se en doa gounezet ur priz e festival Gérardmer (a zo brudet a-walc’h evit seurt filmoù).

Mennozh diazez ar film a zo dibar a-walc’h. Un asez mallozh a vez treuzkaset a zen da zen dre an darempredoù rev, evel un MST (ne ouezer ket er film ma reont an traoù gwarezet pe get ha ma cheñch un dra bennak ^^). Da heul an darempred e wel an den kontammet un « dra » o heuliañ anezhañ/anezhi (alese titl ar film), ur seurt euzhvil a gemer stummoù disheñvel (neuz ur vamm-gozh, ur paotrig, ur plac’h tev…). An « dra »-se na c’hell ket redek met ne baouez morse da heuliañ e breizh, noz ha deiz, betek dont a-benn d’e dapout evit e lazhañ en ur mod skrijus. N’eus nemet ar re gontammet a zo kad da welet an « dra ». Diwelus eo d’ar re all a vez neuze techet da chom hep krediñ ar re gontammet, pe kentoc’h krediñ emaint o treiñ da sot.

Ankenius-tre eo ar film, adalek ar penn-kentañ tout, lec’h ma vez heuliet ur plac’h a varvo buan a-walc’h*, drailhet gant an « dra ».

Liammet eo an anken gant an istor en hec’h unan evel-just, met ivez gant dibab al lec’hioù, kliched a-walc’h dre vras met efedus (koadeg, ti dilezet, brañsigell e-kreiz an noz, …) ha gant ar sonerezh, efedus met a vez merzet betek re marteze (re greñv ?).

N’anavezen aktour-ez ebet met barrek int dre vras. Ar plac’h a c’hoari roll Jay, an harozez, a zo Maika Monroe ha kampionez kitesurf a-vichereo ivez a-hervez .

Evel ma lâren bremaik, n’on ket kustum da welet seurt filmoù skrijus met hennezh en deus plijet din hag aliañ a ran anezhañ, d’ar re a zo plijet gant an euzhfilmoù evel-just, met ivez d’ar re all.

 

* Ar gwir ‘zo ganin embann kement-se. Dre ma c’hoarvez diouzhtu pa krog ar film n’eo ket ur gwir spoiler. ^^

 

Ar filmig-tañva

L’astragale / Anne-Caroline Pandolfo & Terkel Risbjerg

L’astragale a zo amañ azasadur e stumm ur vannenn-dreset romant brudet Albertine Sarrazin (hevelept titl). Embannet gant Sarbacane e 2013, ar senario a zo gant Anne-Caroline Pandolfo hag an tresadennoù gant Terkel Risbjerg.

Evel ar romant (deuet ‘maez e 1965) e kont ar vannenn-dreset istor Anne, er c’hentañ gour, da lâret eo istor Albertine Sarrazin hec’h-unan, rak bevet eo bet ganti ar pezh a vev he doubl faltaziek (gwelet amañ war Wikipedia da skouer).

Daou romant all a zo bet skrivet ganti da gontañ he istor, La cavale ha La traversière. En Astragale e vez kaoz d’eus tec’hadenn Anne, barnet da seizh bloaz toull-bac’h evit un hold-up. Anvet eo ar romant evel-se rak evit tec’hout e lamm Anne/Albertine d’eus moger bras an toull-bac’h, ha terriñ e mil tamm un askorn bihan eus he ufern : an « astragale ».

Brav ‘m eus kavet ar romant (gwelet amañ war ma blog all ma fennad, e galleg) hag ar memes istor a gont ar vanenn-dreset setu ne gontin ket kalz hiroc’h amañ. Met dav eo goût ez eo L’astragale ouzhpenn un istor tec’hout ha kuzhat. Un istor karantez eo ivez, ur garantez ne rafen ket dibosupl anezhi met diaes da nebeutañ. Goude he lamm d’eus ar voger, setu Anne gloazet mat ha kollet. Ruzañ ‘ra he c’horf betek an hent ha gortoz unan bennak da dremen. Un den kentañ, blenier karr-samm anezhañ a harz, met ne gred ket sikour betek re ur brizoniadez o tec’hout. An eil avat, ur paotr yaouank ha brav, a ginnigo dezhi e sikour. Julien eo, hag alese e krogo un istor karantez etrezo.

Leal-tre eo chomet Anne-Caroline Pandolfo d’an istor orin. Dav eo bet troc’hañ traoù evel-just kuit ma vije re hir ar vannenn-dreset, met graet eo bet mat-tre, o terc’hel ar pep retañ, ha zoken blaz ar galleg implijet gant Albertine Sarrazin. Ur yezh kentoc’h klasel eo, kazi barzhoniel a-wechoù met gant kalz luc’haj (argot) ivez. Ar gerioù-se, blaz ar c’hozh warno, a lak Yann lenner pe Soazig lennerez da gaout soñj ez eo an istor-mañ unan eus ar bloavezhioù 1960, hag ivez da verzout e cheñch buan yezh « ar re yaouank » ‘benn ar fin.

Brav e kavan an dibab bet graet gant Terkel Risbjerg labourat gant ar gwenn ha du hepken. N’eo ket pounner an tresadennoù e mod ebet met efedus ez int, ha marteze e roont ivez liv nostalgiezh un istor bet un hanter-c’hantved-zo bremañ.

D’ar re ne anavezont ket tamm ebet istor Albertine Sarrazin e alian koulz ar romant hag ar vannenn-dreset a-benn ar fin.

Dielloù all a zo evit neb en do c’hoant da c’houzout hiroc’h a-zivout he buhez dreistordinal met n’am eus ket bet tro da deurel ur sell : ur film kozh (L’astragale, 1968), un teulfilm neveshoc’h (Albertine Sarrazin, le roman d’une vie, 2004), ha meur a buhezskrid.

 

L’astragale, gant Anne-Caroline Pandolfo (senario) & Terkel Risbjerg (tresadennoù), Sarbacane (2013), 220 pajenn.

 

Hell on Wheels, bloavezh 1

Hell on Wheels a zo ur stirad amerikan skignet gant AMC hag arc’hantet gant produourien Breaking Bad pe c’hoazh The Walking Dead. 10 rann 42 mn a ya d’ober ar bloavezh kentañ.
Met aze, ne vo kaoz nag eus fardañ drammoù kimiek nag eus dibennañ zombied. Un asez western eo Hell on Wheels kentoc’h.

Kregiñ a ra an traoù e 1865, just e fin Brezel an Digevrediñ, en ur gêriadenn anvet Hell on Wheels (alese an titl, anat deoc’h), kollet e-kreiz an Nebraska. Eno e tegouezh Cullen Bohannon (c’hoariet gant Anson Mount, “Aragorn style” un tamm, a blijo da verc’hed-zo lod sur walc’h) rak labour a zo ba’r vro a-drugarez da diorren an tren.

Kevezerezh a zo etre meur a embregerezh evit lakaat sevel hentoù-houarn a-benn liammañ Kornôg ha Reter ar vro. Met n’eo ket aes an traoù, abalamour d’an natur met ivez d’an Indianed, ne vezont ket laouen o welet an den gwenn distruj o flaenennoù sakr. An embregerezh a gaver e Hell on Wheels a zo hini Thomas Durant (bet dioutañ e gwirionez, ha c’hoariet amañ gant Colm Meaney), kevalaour didruez.

Cullen, bet soudard n’eus ket keit-zo, a vev gant ar c’hoant en em zialañ, ha klask a ra war-lec’h ar strollad soudarded o deus profitet eus ar brezel evit lazhañ e wreg.
Heuliet e vez un toullad tudennoù dedennus all, evel Elam (Common anv an aktour), ur metis bet sklav hag a glask bremañ kavout e blas etre ar re wenn hag ar re zu ; Lily Bell (c’hoariet gant Dominique McElligott), ur Saozez heuliet ganti he gwaz, Robert Bell, lazhet gant an Indianed pa laboure evit Durant, pe c’hoazh Joseph « Black Moon » (Eddie Spears), un Indian Cheyenne deuet da vezañ kristen goude bezañ bet badezet.

Lily Bell, gloazet gant an Indianed, ha savetaet gant Joseph “Black Moon”

Elfennoù boutin ur western a gaver holl amañ pe dost : pistolennoù, kezeg, Indianed, istorioù dial, saloon, gisti hag all, gant istor diorren an tren ouzhpenn evel-just.
Graet eo mat-tre an traoù, tiez hag all, (arc’hant a zo bet lakaet, santet vez) hag aes eo krediñ ez eo bet filmet an traoù er bloavezhoù 1860.

Heuliet am eus dek rann ar bloavezh kentañ hep bezañ displijet met hep bezañ bet kendrec’het da vat kenebeut. Daoust d’an istor bezañ ket fall em eus kavet e oa « aes » un tamm ar senario. Da lâret eo e kaver pep tra lojik, pa ne vez ket divinet an traoù zoken. N’eo ket dic’hortoz a-walc’h an traoù ‘benn ar fin, ral ar souezhadennoù (ar pezh a blij din en ur stirad memestra).

Dre chañs, d’eus an tu all, ez eo barrek-tre an aktourien, gant ur menneg ispisial evit Christopher Heyerdahl a c’hoari perzh Thomas Gundersen a.k.a. « the Swede », un asez penn-bras gant doareoù kriz a labour evit Durant. A-hervezh eo Kanadian an aktour, ha kentoc’h cheuc’h, met drol eo gwelet penaos e seblant aes dezhañ c’hoari un divroad norvegian (pebezh pouez-mouezh !) rust ha divalav.

The Swede (Christopher Heyerdahl e Hell on Wheels)…

… ha Christopher Heyerdahl “e gwir”

M’ho peus c’hoant dizoloiñ ur stirad a-feson, ne alifen ket dre ret deoc’h Hell on Wheels, nemet ma ‘z vefec’h plijet gant ar western. N’eo ket fall met gwelloc’h a zo da welet er mare-mañ d’am soñj.

Ar film-tañva, e yezh orin is-titlet e galleg

Bloavezh mat !

Salud deoc’h, ha bloavezh mat. Hetiñ a ran deoc’h ar gwellañ evit 2015.

Bon, gant ar bloaz nevez setu an distro evit ar blog-mañ. Dalc’het ‘m eus betek miz Even warlene. 😕
N’ouzon ket ma rin gwelloc’h e 2015 met adlañset ‘vo an traoù bremañ, n’eo ket fall dija, ha gwelet ‘vo…

Ur pennad nevez buan-tre, touet.

States of Grace / Destin Cretton (2014)

Ma digarezit, diaes din kavout amzer evit pep tra er mare-mañ…
Anzav a ran n’ouzon ket re peseurt lusk a vo gant ar blog-mañ en dazont. Posubl-tre eo ne vije ket kement a bennadoù hag ur mare-zo met n’am eus ket c’hoant e baouez kenebeut. Bouetaet e vo ur wech an amzer lakomp… Stagomp ganti en-dro gant ur film eus ar c’hentañ !

States of Grace a zo un drama amerikan sevenet gant Destin Cretton ha skignet er C’hwec’hkorn adalek miz Ebrel 2014.

Grace a zo renerez ur greizenn arbennik evit krennarded gant kudennoù a bep seurt. Ur spered skipailh a-feson a zo etre ar genlabourerien hag asambles emañ hi gant unan deusouto. Traoù diaes da verañ pe da vevañ a zo gant ar grennarded met mareoù brav ivez. Un deiz e tegouezh ur grennardez diaes da zaremprediñ ha setu Grace trubuilhet ganti, betek en em santout sanket en-dro e kudennoù he c’hrennardiezh dezhi.

Ne rin ket re hir ar wech-mañ ken dreist eo ar film e pep keñver.
An istor a zo kempouezet mat, ganti mareoù trist, mareoù kriz, mareoù brav, mareoù tener memes.

Ar skeudennoù a zo kenedus.

An aktourien a zo holl barrek (ar grennarded da skouer) met unan a seblant bezañ o plavañ, uhel a-us d’ar re all. Dizoloiñ a raen an aktourez yaouank Brie Larson (ganet e 1989) gant ar film-mañ ha ouaouh, sapre aktourez ! Ur priz he deus bet e gouel filmoù Locarno evit roll Grace ha klevet e vo en-dro he anv kredabl bras. Ganedigezh ur star ?

Evit klozañ, lakomp ez eo States of Grace ur film brav-eston. Unan eus ar seurt filmoù ral a lak ac’hanoc’h da leñvañ ha da c’hoarzhin, da soñjal ez eus c’hoazh perzhioù mat gant Mab-Den hag e talv ar boan ar vuhez bezañ bevet. Ur seurt film (evel Forrest Gump pe Goodbye Lenine evit ar re anavezetañ) hon eus c’hoant derc’hel er memor ha gwelet en-dro diwezhatoc’h.
Aliet oc’h groñs d’e welet.

Ar filmig tañva