La nuit du 12 / Dominik Moll (2022)

La nuit du 12 a zo un drama gall sevenet gant Dominik Moll deuet ‘maez war skrammoù ar C’hwec’hkorn e miz Gouere.

Gouel ‘zo e sez PJ Grenoble nozvezh an 12 a viz Here 2016. Mont a ra ar c’habiten war e leve. Erlec’hiet e vo gant Yohann, ur poliser yaouank mennet met kizidik. Antronoz, ur spont. E Saint-Jean-de-Maurienne, nepell, eo bet adkavet korf ur plac’h yaouank, devet ez-vev. Clara e oa hi, 21 bloaz, drouklazhet war hent distro ar gêr goude un nozvezh sioul e ti mignonezed. Gant piv eo bet lazhet ? Perak an diaoul deviñ ur plac’h yaouank ?

Plijet en doa din Seules les bêtes (2019), film kent ar sevener, azasaet brav diwar romant Colin Niel. Dominik Moll a zo anavezet dreist-holl evit Harry, un ami qui vous veut du bien, kezar ar gwellañ sevener e 2001.

An istor kriz-mañ a zo gwir siwazh. Awenet eo ar film diwar al levr 18.3 – Une année à la PJ gant Pauline Guéna. Bet e oa ar skrivagnerez oc’h heuliañ labour pemdez ur skipailh PJ (e Grenoble neuze), e-pad ur bloaz, etre 2015 ha 2016.

Kavet ‘m eus ar film graet mat-tre. A-raok gwelet an disterañ skeudenn zoken e tispleg deomp un destenn ez eus kazi 20% an enklaskoù war ar muntroù e Frañs ne vezont ket diskoulmet. Deus un tu e ouier ne vo ket kavet muntrer Clara. Deus un tu all e vezer souezhet meur a wech memestra gant lusk dic’hortoz an enklask.

Met a-benn ar fin e kont muioc’h an tudennoù – koulz poliserien ar PJ eget an testoù, mignonez Klara, an dud tamallet… – eget an enklask hec’h-unan. Ur film war hir dermen (un nebeut bloavezhioù) eo ivez, ar pezh a cheñch un tamm.

Dodennoù-zo (ar feulster graet d’ar merc’hed da gentañ penn, plas ar merc’hed er polis…) a zo sellet a-dost en ur mod fin a-walc’h.

Bastien Bouillon (Yohann) & Bouli Lanners (Marceau), enklaskerien PJ Grenoble

En ur mod eo La nuit du 12 ur film war ar polis ivez, met pell emaomp diouzh Bac Nord, kalz finoc’h eo labour Dominik Moll, kalz donoc’h an aergelc’h, kalz cheuc’hoc’h ar filmañ. Fromus eo Yohann (Bastien Bouillon) ha dreist-holl e gamalad Marceau (Bouli Lanners). Aliañ a ran ar film d’ar re a blij dezho ar filmoù-polis gwirheñvel.

Ar filmig-tañva

Bruno Reidal, confession d’un meurtrier / Vincent Le Port (2022)

Bruno Reidal, confession d’un meurtrier a zo un drama istorel gall gant Vincent Le Port kinniget da vare sizhunvezh ar filmvarnourien e Gouel Filmoù Cannes met deuet ‘maez war ar skrammoù e fin miz Meurzh hepken (1h41).

Ur paotrig 6 bloaz eo Bruno Reidal pa grog ar film. Gwelet ‘vez anezhañ o kreskiñ hag o tont da vezañ peizant da gentañ a-raok mont d’ar c’hloerdi da c’houde rak disoc’hoù mat-eston en deus er skol ha plijet e vefe mont da veleg. Met n’eo ket se ar pep pouezhusañ.

Dibaoe bihan tout e vev Bruno poulsadoù feulster kreñv. A-wechoù e teu dezhañ c’hoant lazhañ e gamaladed (ar baotred hepken) hep kompren re perak. Kreñvaat a ra tamm-ha-tamm ar c’hoant-se ha zoken ma teu a-benn da wanaat ar c’hoant lazhañ dre skuilh an natur, kompren a ra e vo diaes-tre dezhañ chom hep lazhañ ur c’hamalad poent pe boent. Siwazh evit Francois Raulhac, 12 bloaz, eñ an hini eo a vo drouklazhet, ha dibennet zoken, gant Bruno Reidal pa vo eñ 17 bloaz.

C’hoarvezet eo e gwir ar pezh a gont ar film, e 1905. Lakaet en deus Vincent Le Port daou vloaz da skrivañ ar senario. Brav eo ar skeudennoù ha kornioù ‘zo deus maezioù don ar C’hantal a zo brav-eston. Siwazh, diaes eo ar film, dic’houzañvus zoken evit arvesterien ‘zo marteze. Difennet eo ar film dindan 16 bloaz abalamour d’ar feulster a zo diskouezet ennañ atav.

Kontet ‘vez an istor gant Bruno ur wech m’eo en em rentet d’ar polis, just goude ar muntr. En toull-bac’h emañ eñ ha dre ma n’eo ket gouest d’en em zisplegañ war ar pezh en deus graet, goulenn a ra ar varnerien digantañ skrivañ dre ar munud e istor. E-serr ma kont war baper ar pezh a zo bet c’hoarvezet dezhañ hag abalamour dezhañ e weler ouzh ar skramm e eñvorennoù. Setu ma vez tri aktour yaouank o c’hoari e berzh, an holl barrek.

Bruno Reidal, 17 bloaz (Dimitri Doré) dirak e varnerien

Komprenet ho peus, n’eo ket Bruno Reidal ur film da welet gant ar familh na zoken da aliañ d’ar brasañ niver. Daoust da se eo ur film graet mat, gant ur gwir preder war buhez ur muntrer, petra a ro c’hoant d’unan bennak lazhañ e genseurted… Evit gwir siwazh, n’eus respont sklaer ebet, nag er film nag er vuhez.

Ar filmig-tañva

Les Animaux Fantastiques : les Secrets de Dumbledore / David Yates (2022)

Les Animaux Fantastiques : les Secrets de Dumbledore gant David Yates deuet ‘maez nevez-zo a zo trede film ar rummad filmoù Fantastic Beasts (2e22).

Ne rin ket re hir ar wech-mañ rak n’am eus ket kalz tra da lâret. Ne soñj ket din e plijo ar film d’an dud n’int ket troet gant ar moliac’h. Ma n’oc’h ket bet plijet tamm ebet gant Harry Potter, disoñjit ! N’eo ket dav bezañ bet lennet pe gwelet troioù-kaer ar sorser mil anavezet met gwelloc’h eo.
Lennet hag adlennet ‘m eus HP gant plijadur, gwelet ‘m eus ivez ar filmoù gwechall, hep bezañ sod-nay gante kennebeut.

Daoust da se n’on ket bet gwall blijet gant ar film-mañ. An hini kentañ a oa simpa a-walc’h gant kalzik fent met hennezh am eus kavet hirik. Kazi 2e30, a-wechoù ne c’hoarvez ket kalz tra e-pad ur c’hard eur. D’am soñj en defe gellet (ranket ?) ar film bezañ berroc’h evit bezañ efedusoc’h. Un nebeut senennoù a dalv ar boan hag ar fin n’eo ket fall.

Ne lârfen ket eo displijus met n’on ket bet kendrec’het gant istor an trede rann-mañ dre vras ha padelezh ar film en deus ma sikouret da guitaat ar sal kentoc’h dipitet padal e oan bet tre gant spi.

Ar filmig-tañva

A plein temps / Eric Gravel (2022)

A plein temps a zo un drama gant Eric Gravel deuet ‘maez d’ar 16 a viz Meurzh (1e25).

Julie (Laure Calamy) a vez dalc’hmat o redek. Bevañ a ra e diavaez Pariz gant he daou bugel ha labourat a ra er gêr vras en ur palaz. Diaes eo dezhi degouezhout e koulz el labour a-wechoù, dreist-holl pa vez harz-labour gant an RATP. Gant he eurioù labour, n’eo ket aes atav kavout un diskoulm evit ober war-dro ar vugale a-raok ha goude ar skol.

Ne lârfen ket eo “plijus” ar film met dedennus-tre eo e meur a geñver. Ne gont netra “dreistordinal” hogen dont a ra a-benn ar sevener d’ober kazi ur thriller gant kudennoù ar vuhez pemdez. Julie a rank “just” dihuniñ, kas he bugale ‘ti ar vagerez, degouezhout e koulz el labour… met pep munutenn a gont.

Ar mod da filmañ, ar sonerezh (gant Irène Drésel) ha barregezh Laure Calamy a laka ac’hanomp da vezañ ken ankeniet hag hi ma n’eo ket muioc’h.

Kavet ‘m eus ar film kreñv ha fin war an dro. Lâret a ra traoù diwar-benn kudennoù’zo er gevredigezh a-vremañ hep bezañ pounner. N’anavezen ket Laure Calamy, sapre aktourez (priz ar gwellañ aktourez e Mostra Venezia evit ar perzh-mañ) !

Ar filmig-tañva

Petite nature / Samuel Theis (2022)

Petite nature a zo un drama gall gant Samuel Theis deuet ‘maez e miz Meurzh (1e35).

Dek bloaz eo Johnny. Bevañ a ra en ur ranndi HLM e Forbach gant e vamm, e vreur bras hag e c’hoar vihan. N’eo ket desachet Johnny gant bed ar vugale. Kavout a ra plijusoc’h selaou ouzh an dud deuet, komz deus sujedoù “ar re vras” gant e vamm pe gant an Aotroù Adamski. E skolaer nevez eo eñ, ur paotr yaouank o paouez degouezhout e Loren. Dizoloiñ a ra ur bed dianav dezhañ, eñ paotr lennek ar gêr vras (Lyon), ur bed ennañ bugale paour n’o deus levr ebet er ger, n’o deus ket bet tro da welet ar mor pe zoken evit lod, da guitaat Forbach.

Yaouank hag he-unan eo mamm Johnny. N’eo ket feuls lakaomp, met etre he labour er stal-vutun, he zech da evañ hag he ezhomm da gaout darempredoù gant paotred (aet eo kuit tadoù ar vugale), n’eo ket aes atav evit ar vugale, a ra un tamm war o zro o-unan, Johnny o vezañ ur breur bras damantus. Merzout a ra an Aotroù Adamski eo Johnny ur bugel disheñvel un tamm met speredek-kenañ ha setu eñ da sikour anezhañ d’en em dennañ gwelloc’h er skol. Johnny, deus e du, a zo boemet gant e vestr-skol.

Kavet ‘m eus ar film-mañ dispar. An aktourien (amatourien pe dost evit an darn vrashañ) a zo just-tre, o kregiñ gant Aliocha Reinert (Johnny). Awenet-kreñv eo an istor gant buhez Samuel Theis ha santet e vez da vat ez eo ur film a-bouez evitañ. Lenn a reer war Allociné ez eo ar film ur gomedienn hag un drama. Kavet ‘m eus se iskis.

Antoine Reinartz (an Aotroù Adamski) hag Aliocha Reinert (Johnny)

N’eo ket aes atav “renkañ ar filmoù, gwir eo. Lakaomp n’eo ket farsus pe dost. Kriz eo un tamm a-wechoù. Fromus alies-mat. Dreist-holl, kreñv-tre ha brav-eston am eus kavet anezhañ. Aliañ a ran Petite Nature !

Ar filmig-tañva

Morbius / Daniel Espinosa (2022)

Morbius a zo ur film amerikan gant Daniel Espinosa deuet ‘maez e Frañs e fin miz Meurzh (1e45).

Ur film birvidik eo Morbius, ha zoken ur film “gourharozed”. Morbius a zo un dudenn deus bed Marvel gwelet evit ar wech kentañ en ur c’homicbook e 1971. Un emzivad eo (evit cheñch), deuet da vezañ ur medisin ha klasker a live uhel daoust, pe marteze a-drugarez, d’e gleñved-gwad. Mont a ra war-raok e enklaskoù pa tiviz mont da Gosta Rica da studiañ a-dostoc’h al logod-dall sunerezed-gwad. Evel-just e klasko warnañ e-unan disoc’hoù e arnodennoù. Alese un nerzh abominapl diaes da vestroniañ hag un toullad kudennoùda heul…

Bezomp sklaer, n’am bije ket paeet da welet ar film-mañ met a-youl-vat e vezan er sinema. Meur a dra a blij da darn an dud hag a laosk ac’hanon da nebeutañ diseblant ma n’eo ket hanter-glañv : ar Formula 1, an istr… hag ar filmoù gourharozed.

Dipitet on bet, evel kalz tud war a seblant met evidon ne oa souezhadenn ebet. Ar souezhadenn a vefe bet chom hep bezañ dipitet. Gwan a-walc’h am eus kavet ar senario, betek ar “souezhadennoù” n’am eus ket kavet souezhus. Ar senennoù emgann n’int ket dreist ha n’on ket sur e koshafe mat an efedoù ispisial. Din-me n’eus ket kalz tra da saveteiñ er film-mañ, en deus graet ur flop spontus war a seblant.

Lakaomp en em denn mat Jared Leto (bet kaner ar strollad rock 30 Seconds to Mars). An aktour en doa tapet un oskar e 2014 evit un eilroll e Dallas Buyers Club. Barrek eo atav e perzh Morbius, ar medisin klañv a emdro da loen-gouez pa vank gwad dezhañ.

Ar filmig-tañva

Zaï zaï zaï zaï / François Desagnat (2022)

Zaï zaï zaï zaï a zo ur gomedienn gant François Desagnat deuet ‘maez e fin miz C’hwevrer (1e22).

E 2015 e oa bet profet din bannenn-dreset Fabcaro gant ma mignonez. Kavet he doa al levr dre zegouezh ouzh taol ul levrdi, kroget da lenn ha divizet e brofañ din kerkent, e-serr dirollañ da c’hoarzhin.
Evel kalz tud, n’anavezen ket ar paotr, en doa kouskoude skrivet kalzik dija. Sod on bet diouzhtu gant e zoare fent dibar. A-boan echuet ma lennadenn em boa dibabet lenn tout ar pezh en doa graet Fabcaro.

Zaï zaï zaï zaï a zo bet gwerzhet mat-tre ha rastellet en deus prizioù evel Priz SNCF ar vannenn-dreset polis (daoust ma n’eo ket un “enklask polis” e gwirionez). Kroget eo ivez Fabcaro A.K.A. Fabrice Caro da skrivañ romantoù hag e romant Le Discours (a alian groñs ivez, dreist-holl an hini da selaou, lennet gant Alain Chabat) a zo bet azasaet er sinema n’eus ket keit ‘zo.

Dav eo din ansav… aon ‘m boa rak bezañ dipitet, ken dreist m’eo al levr, lennet, adlennet ha profet tro-dro din. Lâret a rafen ne zegas ket ar film kalz tra “ouzhpenn”, evit ar re o deus lennet dija ar vannenn-dreset met feal eo d’an oberenn ha chomet eo an doare fent dicheñch (dre chañs).

Mat ‘m eus kavet dibab Jean-Paul Rouve evit c’hoari perzh Fabrice, ur c’homedian deuet da vezañ enebour publik kentañ Frañs, klasket gant ar polis e pep lec’h, goude bezañ bet ankouezet e gartenn-fealded en e vragoù all a-raok mont d’ar gourmarc’had, brashañ pec’hed !
Perzhioù an aktourien all a zo farsus a-walc’h ivez : Yolande Moreau e komiserez hag ar boliserien all… N’on ket bet kendrec’het kement gant Ramzy Bédia ar wech-mañ, kit da c’hoût perak.

Ma n’anavezit ket fent Fabcaro pe ma’z oc’h sod gant e levrioù e talv ar boan gwelet ar film. Ma n’anavezit ket bed ar paotr, dav eo bezañ emskiant ez eo ur fent ispisial a-walc’h (ne blijo ket d’an holl).

Ar filmig-tañva

Un autre monde / Stéphane Brizé (2022)

Un autre monde a zo un drama gant Stéphane Brizé deuet ‘maez e miz C’hwevrer (1e36).

Philippe Lemesle (Vincent Lindon) a zo e penn ul labouradeg evit ur strollad tidredanerezh etrevroadel. Skuizh eo. Beuzet gant e labour, ne vez ket kalz er gêr. Pa vez, n’eo ket gwall zieub e empenn evit e wreg hag e vab. Goulenn a ra e wreg dizimeziñ just pa vez goulennet gantañ gant renerezh an embregerezh stagañ gant ur steuñv sokial. Dezhañ da gavout un diskoulm evit reiñ o sac’h da 58 a dud en ur genderc’hel da lakaat ar stal da dreiñ.

Goude La loi du marché (2015) hag En guerre (2018) setu amañ un trede film gant ar sevener deus Roazhon diwar-benn hor bed dreistfrankizour ha bedelaet hag ar pezh a ya da heul, atav gant Vincent Lindon (just-tre ur wech ouzhpenn).

Deuet eo da Stéphane Brizé soñj ar film goude bezañ bet fromet o klevet sternerien paket gant ur burn-out o tisplegañ penaos ne oant ket gouest ken da zoujañ ouzh urzhioù diboell en ur chom denel. Ha daoust pegen diaes m’eo, ne c’heller ket lâret ne glask ket Philippe chom denel, koulz gant e genlabourerien ha gant e familh (kudennoù ar mab)…
Ar mab bresk e spered a zo c’hoariet brav gant Anthony Bajon. Marie Drucker a zo ken barrek hag euzhus e perzh Claire Bonnet-Guérin, PDG didruez an embregerezh.

Daoust ma n’eo ket gwall souezhus, siwazh, ar pezh a zo diskouezet ennañ, ur film a galite eo Un autre monde, du a-walc’h hep bezañ dispi penn-da-benn kennebeut, dre chañs.

Maigret / Patrice Leconte (2022)

Maigret a zo ur film polis gall gant Patrice Leconte deuet ‘maez e fin miz C’hwevrer (1e28).

Un azasadenn diwar ur roman gant Georges Simenon eo ar romant-mañ. Pempvet azasadenn ar romant Maigret et la jeune morte ouzh ar skrammoù zoken, sellit ‘ta ! N’am eus ket bet tro da lenn al levr met a-hervezh eo leal-tre ar film-mañ d’an oberenn orin.

N’on ket sod gant Gérard Depardieu (dreist-holl gant ar pezh a vez rebechet dezhañ, gant ma vefe gwir lakaomp) met dav eo ansav e klot mat gant ar roll. Amañ ur Maigret tristik, lart, o koshaat. Arvestoù souezhus a-walc’h e seurt film polis a zo, o tiskouez Maigret er gêr gant e wreg, a gav anezhañ disheñvel er mare-mañ, pe c’hoazh gant e vedisin, a c’houlenn gantañ paouez da vutuniñ.

An enklask a zo klasel a-walc’h. Ur plac’h yaouank a vez adkavet lazhet a daolioù-kontell. Gwisket eo gant ur sae eus ar cheuc’hañ met ne vefe ket ur vourc’hizez. Penaos neuze e c’hellfe bezañ bet prenet seurt sae dilhadouriezh ? Iskis… Setu Maigret o furchal e bed ar merc’hed paour tec’het gante o bro da vont da Bariz, kêr o huñvreoù.

Brav eo ar skeudennoù, an aergelc’h (tremen a ra an istor er bloavezhioù 1950) hag ar sonerezh (Bruno Coulais). An aktourezed yaouank a zo barrek, dreist-holl Jade Labeste, a vo gwelet en-dro buan a-walc’h ‘gav din.

Ar filmig-tañva

Mort sur le Nil / Kenneth Branagh (2022)

Mort sur le Nil a zo ur film amerikan sevenet (ha c’hoariet) gant Kenneth Branagh deuet ‘maez e miz C’hwevrer (2h07).

N’am eus ket lennet holl romantoù Agatha Christie pa oan krennard met ul lodenn vras anezho. Hennezh, e-touez ar re vrudetañ, am eus bet lennet ‘pell ‘zo. Goût a ouien dija fin an istor neuze, met plijet on bet memestra.

Souezhus-tre eo penn-kentañ ar film, koulz lâret ur film brezel e gwenn-ha-du, gant aroudoù en trañcheoù hag e galleg (pa sellen ouzh ar film e YO). Ken souezhus m’he deus ranket plac’h ar sinema mont da wiriañ ma ne oa ket faziet war ar film. ^^
Rak Kenneth Branagh en deus divizet ober deus e Hercule Poirot (c’hoariet gantañ e-unan) ur soudard gloazet e-pad ar Brezel Bras distroet d’ar vuhez foran.

Kavet em eus brav-tre ar skeudennoù. Ur c’hlask e-keñver kened anat a zo gant ar sevener, a vez marteze santet betek re a-wechoù.

An aktourien, holl lakaet diskred warno poent pe boent, evel alies e romantoù Agatha Christie a zo barrek, dreist-holl an div vaouez yaouank cheuc’h ha gwarizius, Gal Gadot (Linnett Ridgeway) hag Emma Mackey (Jacqueline de Bellefort). Saourus a-walc’h eo ar pouez-mouezh belgian kemeret gant Kenneth Branagh (Hercule Poirot) hag an hini gall a vez gant Rose Leslie (Louise Bourget). Setu ma alian groñs chom hep gwelet ar film-mañ e galleg (n’ouzon ket penaos o deus graet, sur a-walc’h eo bet kollet al lodenn-se gant an eilmouezhiañ).

Ma plij deoc’h romantoù Agatha Christie ha/pe ar filmoù-polis, na c’hwitit ket an azasadenn-se. Chañsoù bras ‘zo ne vefec’h ket dipitet. Sellet a rin eta ouzh Le Crime de l’Orient-Express sevenet gant Kenneth Branagh dija, e 2017.

Ar filmig-tañva